Bayram oldu, heç bilmirik neyləyək - Sağda sevinc, solda qayğı

Bayram oldu, heç bilmirik neyləyək
Bəzi ölkələrdə, eləcə də Azərbaycanda Novruz bayramı təmtəraqla qeyd olunur. Bir sıra xalqlar yaz fəslinin gəlməsini təbiətin canlanması ilə bağlayır, bu münasibətlə şənliklər keçirir, onu yeni ilin başlanğıcı kimi bayram edirlər. Qədim zamanlardan başlayaraq Azərbaycan, İran, Əfqanıstan, Tacikistan, Özbəkistanda və bir çox şərq ölkələrində baharın gəlişini şənliklərlə qarşılayırlar. Martın 21-i İran və Əfqanıstanda rəsmi təqvimin ilk günü sayılır.

Azərbaycanda digər əlamətdar bayramlar kimi, Novruz bayramı da qiymətlərin bahalaşması ilə müşayiət olunur. Süfrələrimizin şəkərbura, paxlava, qoz, fındıq və cürbəcür naz-nemətlərlə bəzəndiyi bu bayramda istehlakçılar böyük xərcə düşürlər. Əhali bir tərəfdən bayram sevincinə qərq olsa da, digər tərəfdən bu bayramı necə qarşılayacağının qayğısını çəkir. Müvafiq qurumlar isə süni qiymət artımlarının qarşısını almaqda maraqlı görünmür.

Siam.az-ın məlumatına görə, iqtisadçı ekspert Xalid Kərimli AYNA-ya şərhində deyib ki, qiymət artımları ötən ilin əvvəlindən başlayıb və dayanmayıb: “Ötən il ölkəmizdə 14 faiz inflyasiya qeydə alınıb. Bu, kifayət qədər ciddi rəqəmdir. Qiymət artımları dayanmayıb və davam etməkdədir. Bu, bütün sahələri əhatə edir. Dünya bazarında müəyyən qiymət enmələri baş versə də, Azərbaycanda bu hal qeydə alınmır. Çünki istehlakçı hüquqları qorunmur. Sahibkarlar da inbzibati müdaxilə olmadığı təqdirdə qiymətləri endirmirlər. Azərbaycanda bazarlar yaxşı işləmir. İnhisarçılıq, monopoliya hökm sürür və bütün sahələrə sirayət edir. Azərbaycan hökuməti inhisarçılar və monopolistlər üzərində nəzarəti gücləndirməlidir. Onları müəyyənləşdirmək müvafiq qurumların borcu və vəzifəsidir. Rəsmi deyil, faktiki vəziyyəti öyrənib hərəkətə keçməyin zamanıdır”.

“Bayramlarda, fəsil dəyişikliklərində, hər fürsətdə qiymətləri qaldırırlar. Ərzaq, dərman, tikinti, xidmət, kənd təsərrüfatı, bir sözlə, bütün sahələrdə qiymət artımları müşahidə olunur. Təkcə son bir ildə ət və ət məhsullarının qiymətində 30 faizə yaxın artım qeydə alınıb. Hansı ki, bu məhsullar istehlakçıların qida rasionunda mühüm yer tutur”, - deyə həmsöhbətimiz bildirib.

Kərimlinin sözlərinə görə, yarmarkalar təşkil etməklə qiymət artımlarının qarşısını almaq effektiv deyil: “Birincisi, bu yarmarkalarda satışa çıxarılan məhsullar ucuz qiymətə satılmır. Elə də ciddi qiymət fərqi yoxdur. Əgər hökumət qiymət artımının qarşısını almaq niyyətindədirsə, bunun üçün müxtəlif üsullardan istifadə edə bilər. Misal üçün, mövcud bazarlardan bir aylıq icarə haqqı almaz, nəticədə qiymətlərə endirim şərti qoyar. Yaxud bayram günlərində bazarlara başqa təşviqedici addımlar ata, stimullar tətbiq edə bilər. Tutaq ki, “ƏDV geri al”ın həcmini kampaniya şəklində bir həftəlik artıra bilər. Bunların heç biri baş vermir və nəticədə zərbə yenə vətəndaşlara dəyir”.

DİA.AZ bildirir ki, Azad İstehlakçılar Birliyinin (AİB) sədri Eyyub Hüseynov da AYNA-ya açıqlamasında ilboyu əmtəə bazarındakı vəziyyətin həm kəmiyyət, həm də keyfiyyət baxımından istehlakçıların zərərinə dəyişdiyini söyləyib: “Təsəvvür edin, məmur oliqarxiyası o qədər harınlayıb ki, dövlət başçısının xəbərdarlığına da məhələ qoymurlar. Prezident İlham Əliyev dəfələrlə xəbərdarlıq edib ki, süni qiymət artımları yaradılmasın. Bir tərəfdən ölkə başçısı məvacibləri, pensiyaları qaldırır, digər tərəfdən inhisarçı şirkətlər həmin pulları dolayısı ilə onlardan geri alır. Bu sıraya işsiz, heç bir gəliri olmayan əhalini də əlavə etsək, xaotik mənzərə yaranır”.

“İqtisadiyyat Nazirliyi yanında istehlakçı hüquqlarını qoruyan müvafiq qurum fəaliyyət göstərir. Həmin qurum süni qiymət artımlarına qarşı əməli mübarizə aparamır, ya da aparmaq istəmir. Azərbaycanda istehlakçını düşünən yoxdur. Bayram keçirmək hər bir vətəndaşın hüququdur. Bayram tətili verilir, ancaq bayramı keçirmək üçün əhalidə pul yoxdur. Belə olduqda bayramın nə mənası və anlamı qalır ki?! Bunu da düşünən yoxdur”, - deyə müsahibimiz vurğulayıb.

AİB sədri Azərbaycanda qalxan qiymətlərin bir daha enmədiyini qeyd edib: “Dünya bazarında müşahidə olunan iqtisadi geriləmə, beynəlxalq münasibətlər sistemində yaranan gərginliklər, müharibələr mövcud vəziyyətə təsir edir. İllərdir yerli istehsalın artırılmasından, “Made in Azerbaijan” brendinin təşviqindən danışırlar. Amma elementar Rəqabət Məcəlləsini qəbul etmirlər”.

“Hazırda məhsulların, xüsusilə ərzaq mallarının qiymətinin durmadan artması tendensiyası müşahidə olunur. Bu, təhlükəli tendensiyadır. Bununla bağlı rəhbəri olduğum quruma çoxsaylı şikayətlər daxil olur. Azərbaycanda kartel sövdələşmələri mövcuddur. Qiymətlərin maraqlı qüvvələr tərəfindən müəyyən olunması ənənəsi hökm sürür. Eləcə də monopoliya var. Çox təəssüf ki, bazar bu bəlalardan xilas ola bilmir. Üstəlik, dövlət rəsmiləri aktiv şəkildə biznes fəaliyyəti ilə məşğul olurlar. Bu kimi neqativ hallar aradan qalxmayana qədər vəziyyət dəyişməyəcək”, - deyə Hüseynov fikrini tamamlayıb.
Tarix: 22-03-2023, 14:17
Xəbəri paylaş



Xəbər lenti

Gündəm

Əyalət

Siyasət

Cəmiyyət

Hadisə

Şou biznes

Sosial

İdman

{sape_links}{sape_article}