İnsanları rəhbəri sevməyə məcbur etmək olar: “mühasirəyə alınan qala” modeli
 
Bir neçə gün əvvəl Belarus başçısı Aleksandr Lukaşenko ölkənin bütün əhalisinə odlu silahlarla davranmağı öyrənməyə çağırdı. Onun fikrincə, “dünya dəli olub və müharibə hər an başlaya bilər”, bu səbəbdən silah istifadə etməyi bilmək pis olmaz. O, əks təqdirdə vətəndaşların silahla davranmağı “döyüş meydanındakı çətin anlarda öyrənməli olacaqlarını” söylədi.
 
“Nə üçün tələbələri və başqalarını cəlb edib, onlara atıcı silahlardan istifadə etməyi öyrətməyək - pulemyot yığmağı, sökməyi və atmağı? Silahlardan necə istifadə edəcəyini bilmək vacibdir ki, çətin anlarda döyüş meydanında öyrənməli olmayasınız”, - deyə Lukaşenko söylədi.
 
Ölkə başçısı silahlı qüvvələrdə təlim görmüş şəxslərin odlu silahlarla işləmə bacarıqlarına sahib olduğunu, ancaq təlimə daha çox belaruslunun cəlb edilməli olduğunu vurğuladı. Bir çox gəncin orduya çağrılmadığını və atəş açma qabiliyyəti olmadıqlarını da əlavə etdi.
 

Belarus rəhbərinin sözlərinə görə, müharibənin başlamayacağına dair heç bir zəmanət yoxdur: “Dünya, ümumiyyətlə dəli olub. Hər an, hər yerdə, Allah eləməsin, bizdə də müharibə başlaya bilər”.

 
Bugünlərdə Lukaşenko yenidən bu mövzuya qayıtdı. “BelTA” xəbər verir ki, ərazi müdafiəsi ilə bağlı iclasda Belarus rəhbəri ölkənin hər bölgəsinin qısa müddətdə səfərbər olmağa hazır olmalı olduğunu söylədi: “Ölkədəki hər kəs bugünkü tədbirdən sonra buna hazırlaşmalıdır. İclasın hədəflərindən biri də bölgələrə bir siqnal verməkdir ki, hər zonada (bizdə 7 zona var), hər bir bölgədə, Prezidentin qərar verəcəyi anda səfərbər olmağa hazır olsunlar”.
 
Respublika başçısı ərazi müdafiə idarəetmə orqanlarının tam hazırlığının təmin olunmasının vacibliyini də diqqətə çatdırdı…
 
Bütün bunlar nə deməkdir? Lukaşenko müharibəyəmi hazırlaşır? Bəs kiminlə? Hücum gözləyir, yoxsa kiməsə hücum edəcək? Bütün bu ritorikanın arxasında başqa bir şey varmı? O, kimə nəyi göstərmək istəyir?
 
Prosesi AYNA-ya tanınmış belaruslu politoloq Valeri Karbaleviç şərh edib:

“Prezident Aleksandr Lukaşenkonun bölgələrin təcili səfərbərliyə hazır olması çağırışlarının Belarusun hər hansı bir xarici təhlükəyə qarşı çıxması ilə heç bir əlaqəsi yoxdur. Lukaşenkonun ərazi müdafiəsi ilə bağlı açıqlamaları müstəsna olaraq daxili siyasi məna və daxili siyasi oriyentasiya daşıyır. Bu, daxili siyasi rejimi gücləndirmək üçün bir yoldur.
 
Bu cür açıqlamalar Belarus rejiminin istifadə etdiyi “mühasirəyə alınan qala” modeli ilə birbaşa əlaqələndirilir: ətrafında ancaq düşmənlər var, liderin ətrafında birləşmək və səfərbər olmaq lazımdır. İctimai həyatın hərbiləşdirilməsi prosesi, səlahiyyətlilərin məntiqinə görə mövcud hakimiyyəti gücləndirməlidir.
 
Ərazi müdafiəsi Silahlı Qüvvələrin özünəməxsus formasıdır. Və ordu şiddətə əsaslanan bir institutdur. Cəmiyyətin hərbiləşdirilməsi və səfərbərliyi sayəsində, ərazi müdafiəsinə daha çox insanın səfərbər edilməsi köməyi ilə hadisələri dəyişməyə çalışırlar. Hərbi dövlət zorakılığının köməyi ilə cəmiyyəti onların lehinə çevirmək cəhdinə bənzəyir.
 

İnsanlar Lukaşenkonu sevmirlər, amma orduya çağırılsalar, yüksək hərbi rəhbərlərin nəzarətinə verilsələr, onda onları Lukaşenkonu sevməyə məcbur edə bilərlər. Lukaşenkonun ərazi müdafiəsi ilə bağlı addımları bu məntiqə əsaslanır.

 
Səlahiyyətli şəxslər belə şeylərə ilk dəfə müraciət etmirlər. Hakimiyyət hər dəfə təhlükə hiss etdikdə, cəmiyyəti bu gücü müdafiə etməyə məcbur etmək üçün ərazi müdafiəsinə müraciət edir. Cəmiyyətin əhval-ruhiyyəsini güclə şəkildə dəyişdirmək üçün hakimiyyətin kobud gücdən başqa bir mexanizmi yoxdur və onlar belə mexanizmləri axtarmağa da çalışmırlar”.

---

---