Bu günlərdə Ermənistanın internet resurslarından birində “təvazökar” qonşularımızın planetdəki müstəsnalığı və ilahi missiyası haqqında xəstə təkəbbürünə səciyyəvi olan “Ermənilərin Azərbaycanda idmanın formalaşmasına və inkişafına töhfəsi” başlığı ilə məqalə dərc olunub.
Sözlər təzədir, motiv isə köhnə
Erməni təbiətini yaxşı tanımayan oxucu düşünə bilər ki, bu, hansısa tarixi ekskursiya etmək və keçmiş çempionları xatırlamaq istəyidir. Ancaq bu çəhrayı gözləntilər bu “əsəri” oxumağa başlayan kimi dərhal yox olur. Elə birinci abzasda müəlliflər bunu açıq şəkildə bildirirlər: onların məqsədi, yumşaq desək, idman deyil.
Məsələn: “Təəssüflər olsun ki, Azərbaycan hakimiyyətinin indiki ermənifobiyası o qədər böyükdür ki, onun haqqında ən kiçik söz belə, dövlətə xəyanətə bərabər tutulur”.
Və daha bir şey: “Azərbaycan dərsliklərindən erməni izini silə bilərsiniz, amma tarixi yaddaşdan silə bilməzsiniz”.Yaxşı, bu dəfə də ermənilərlə mübahisə etməyə çalışacaq. Baxmayaraq ki, tarixi təcrübəyə əsaslanaraq, bilirik: masaya (və bəzən təkcə masaya deyil) "dəmir yumruq" ilə vurana qədər bu mübahisənin heç bir mənası olmayacaq. Ancaq yenə də…
Bizə də bunu sübut etmək lazım idi
Belə ki, müəlliflər Azərbaycanda sovet hakimiyyətinin müxtəlif illərində burada yaşayan erməni millətinin nümayəndələrinin dünya miqyasında müəyyən uğurlara imza atdıqları ilə fəxr edirlər. Və dərhal sual yaranır: yaxşı, noolsun? Sonra nə? Hansı nəticələr çıxarmaq olar? Axı normal insan ilk növbədə bu suallara cavab verməyə çalışacaq.
Nəticələr isə belədir: bütün dövrlərdə və Azərbaycanda sovet hakimiyyəti qurulana qədər də, SSRİ dövründə də, İttifaqın dağılmasından sonra da Azərbaycan beynəlmiləl olub və qalır. Bu gün də yüz illər əvvəl olduğu kimi burada türklər, talışlar, kürdlər, ruslar, yəhudilər, avarlar, ləzgilər, saxurlar, ukraynalılar, tatarlar, tatlar yan-yana yaşayırlar...
Və onların hər biri öz vətənini beynəlxalq səhnədə fəxrlə təmsil edir - istər idman yarışları olsun, istər digər səpkili tədbirlər. Bir vaxtlar ermənilər də belə şərəfə nail olurdular. Heç kim onlara qarşı ayrı-seçkilik etmədi, lakin heç kim onları xüsusi olaraq ayırmadı. Onlar hamı kimiydilər. Hamı da onlar kimi.
Təbii ki, monoetnik Ermənistanda bunu başa düşə bilməzlər: başqa millətin nümayəndəsi Ermənistanda erməni ilə necə bərabər ola bilər? Bunu SSRİ dövründə də anlamırdılar, indi də başa düşmürlər.Amma əslində ermənilər özləri də bilmədən belə bir yazı yazmaqla yuxarıda toxunduğumuz şeyi bir daha təsdiqlədilər: Azərbaycanda xalq heç vaxt milliyyətlərə görə bölünməyib. Heç vaxt! Bunun sübutu isə Azərbaycanda yaşayan ermənilərin qələbəsidir. Bir vaxtlar kimsə onların yoluna maneçilik törətsəydi, indi oradakı boş-boğazların bu mövzuda cızma-qara yazmağa əllərində heç bir faktı olmazdı.
Kasparov bizim hesabımıza çempion oldu. Bə siz kimi yetişdirmisiz?
Suala bir az fərqli yanaşmaq olar. Yaxşı, tutaq ki, ermənilər super-puper fərdlərdir, tutaq ki, onlar kainatın mərkəzidir, tutaq ki, onlar insan zəkasının zirvəsidir. Deyək ki, bəzi xəstə ağıllar bu sözlərlə bir anlıq rahatlıq tapır.
Amma zəhmət olmasa, bir sadə suala cavab verin, “ən qədim” cənablar. Bu yazıda vaxtilə Azərbaycanda yaşamış və müxtəlif idman növlərində nəyəsə nail olmuş bəzi ermənilərin siyahısı verilib. “Bu bizimkidir, bu isə bizimki deyil” primitiv prinsipi ilə hər şeyi bölən qonşularımızın neandertal səviyyəsinə əyilməyəcəyik, dünya səhnəsində parlayan azərbaycanlıları sadalamayacağıq. Məqalədə adı çəkilən yalnız bir ad barədə danışacağıq - Harri Kasparov.
Bakılı, şahmat üzrə 13-cü dünya çempionu. Prinsipcə, sualın özü də budur: Ermənistanınızdakı ermənilərə, belə demək mümkünsə, yerli dünya çempionu yetişdirməyə nə mane oldu?
Bəli, anası erməni olan Kasparov Bakıda doğulub, boya-başa çatıb. Bakıdakı Yuri Qaqarin adına Pionerlər Sarayında şahmatın əsaslarını öyrənib. Ona da Bakıda özümüzkü kimi baxırdılar. Hətta Heydər Əliyevin özü də onun uğura gedən yolunu asanlaşdırmaq üçün hər şeyi etdi. Və Kasparov uğur qazana bildi. Azərbaycanda qazana bildi. Azərbaycan çörəyini yedi, Azərbaycan suyunu içdi.
Xoşbəxtlikdən, burada heç kim heç kimin bunu etməsinə mane olmayıb və heç kim də buna mane olmur. Və layiq olduğunu qazandı. Kasparovun sonradan dedikləri, bütün bunları necə və niyə unutduğu tamam başqa mövzudur.
Ancaq sual açıq qalır: niyə Ermənistanda öz dünya çempionunuzu yetişdirə bilmədiniz? Axı, əgər sizə inansaq, Ermənistanda sadəcə olaraq bir “vunderkindlər” okeanı var! Onlar ermənidir! Bütün kartlar əllərindədir.Yaxşı, deyək ki, sovet dövründə kimsə nəsə edə bilərdi, amma indi, heç kim sizə mane olmur. “İstedadlar ocağı” olan monoetnik Ermənistanın şahmat üzrə ERMƏNİ dünya çempionu haradadır?
